Veelgestelde Vragen
U wilt meer weten over de Glyphosate Renewal Group? Of wat glyfosaat is en hoe het wordt gebruikt? Of wat het effect van glyfosaat is op gezondheid, fauna en milieu? De antwoorden op deze vragen vindt u hieronder.
Veiligheid
Vormt glyfosaat een risico voor de menselijke gezondheid?
Glyfosaat is een van de meest gebruikte actieve bestanddelen in herbiciden, bedoeld om ongewenste onkruidgroei bij gekweekte gewassen te voorkomen. Toonaangevende gezondheidsautoriteiten in de Verenigde Staten, Europa, for example Duitsland, Australië, Zuid-Korea, Canada, Nieuw-Zeeland, Japan, elders in de wereld blijven bij hun conclusie dat producten op basis van glyfosaat veilig zijn bij gebruik volgens de instructies op het etiket.
Herbiciden op basis van glyfosaat worden al meer dan 40 jaar veilig en met succes gebruikt en behoren tot de meest grondig onderzochte producten in hun soort.
Hier vindt u meer informatie.
Bijen in gevaar?
Honingbijen en andere nuttige insecten spelen een cruciale rol in de landbouw, omdat veel gewassen niet door de wind worden bestoven, maar afhankelijk zijn van bestuivende insecten. Bovendien voeden spinnen en insecten zoals kevers en wespen zich met kleine plantenetende insecten, waardoor ze belangrijke biologische ongediertebestrijders zijn.
Regelgevende instanties voeren uitgebreide evaluaties uit om ervoor te zorgen dat pesticiden veilig voor het milieu kunnen worden gebruikt. Als onderdeel van dit proces evalueren de regelgevende instanties specifiek de mogelijke effecten op niet-doelorganismen, waaronder honingbijen. Glyfosaat is uitgebreid getest in het laboratorium en in het veld om de mogelijke toxiciteit voor honingbijen te beoordelen. Uit deze uitgebreide tests is gebleken dat glyfosaatproducten geen acute of chronische nadelige gevolgen hebben voor honingbijen.
Hier vindt u meer informatie.
Is glyfosaat kankerverwekkend voor de mens?
Glyfosaat is momenteel goedgekeurd voor gebruik in meer dan 100 landen. Verschillende organen en regelgevende instanties waaronder EFSA, ECHA en andere regelgevende instanties (bv. in Canada, Japan, Australië, Zuid-Korea enz.) controleren routinematig alle goedgekeurde pesticiden en hebben consequent bevestigd dat producten op basis van glyfosaat veilig kunnen worden gebruikt in overeenstemming met hun huidige etiketten en dat glyfosaat niet kankerverwekkend voor de mens is.
Onder de vier WHO-agentschappen die de veiligheid van glyfosaat hebben geëvalueerd, is het International Agency for Research on Cancer (IARC) de enige entiteit die een verband vindt tussen glyfosaat en kankerverwekkendheid. In 2015 heeft het IARC glyfosaat geclassificeerd als “waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens” en opgenomen in dezelfde categorie als alledaagse producten zoals rood vlees en warme dranken.
Het International Programme on Chemical Safety and Joint FAO/WHO Meeting on Pesticide Residues (JMPR) van de WHO stelde echter vast dat glyfosaat niet kankerverwekkend is, en de Guidelines for Drinking-Water Quality van de WHO stelden dat glyfosaat geen gevaar oplevert voor de menselijke gezondheid.
In de EU hebben de aangewezen Europese lidstaten op 15 juni 2022 voor het huidige vernieuwingsproces voor glyfosaat – bekend als de Assessment Group on Glyphosate (AGG), de belangrijkste conclusies gepubliceerd van hun ontwerpevaluatieverslag over de hernieuwing van glyfosaat (dRAR). Op basis van haar beoordeling stelde de AGG voor dat een indeling van glyfosaat met betrekking tot kankerverwekkendheid niet gerechtvaardigd is.
Meer dan vijf jaar nadat het zijn oordeel velde, blijft het IARC een uitschieter, terwijl toonaangevende pesticidentoezichthouders over de hele wereld blijven concluderen dat glyfosaat niet kankerverwekkend is en dat op glyfosaat gebaseerde herbiciden veilig zijn wanneer ze worden gebruikt volgens de instructies op het etiket.
Is er een verband tussen de ziekte van Parkinson en glyfosaat?
De ziekte van Parkinson (PD) is een neurodegeneratieve aandoening, een progressieve neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door haar chronische en progressieve karakter.
Het ontstaat door een verstoring in de productie en het transport van dopamine, een belangrijke neurotransmitter die verantwoordelijk is voor het reguleren van motorische functies, hoewel niet de enige.
PD is een ingewikkelde aandoening die zich geleidelijk over een langere periode ontwikkelt en wordt beïnvloed door een combinatie van genetische en omgevingsfactoren. De precieze oorzaken van de degeneratie of het verlies van dopaminerge cellen die aan de basis liggen van PD zijn nog onbekend.
Omgevingsfactoren zijn onder andere blootstelling aan neurotoxinen die de normale activiteit van het zenuwstelsel kunnen veranderen (ook wel neurotoxiciteit genoemd). Neurotoxiciteit is één van de vele aspecten die door de regelgevende instanties worden gecontroleerd voordat een werkzame stof in gewasbeschermingsmiddelen wordt goedgekeurd.
Tot op heden is er geen geloofwaardig bewijs dat glyfosaat de productie en het transport van dopamine verstoort en daarom is het geen oorzaak van PD.
Beoordelingen door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA), het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) en het Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) hebben consequent hetzelfde geconcludeerd, namelijk dat glyfosaat de zenuwen van zoogdieren niet beschadigt, zelfs niet wanneer het in hoge doses wordt toegepast.
Onlangs, op 26 juli 2023, publiceerde de EFSA haar conclusies over de collegiale toetsing van de risicobeoordeling van glyfosaat als bestrijdingsmiddel, waarin duidelijk wordt gesteld dat er geen aanwijzingen zijn voor het neurotoxische potentieel van glyfosaat. De EFSA onderstreepte verder dat er onvoldoende bewijs is voor een effect van de werkzame stof glyfosaat en op glyfosaat gebaseerde herbiciden op neurotransmitters.
Basisinformatie
Wat is glyfosaat?
Glyfosaat, of N-(fosfonomethyl)glycine, is een van ‘s werelds meest gebruikte breedspectrum-herbiciden en is goed voor ongeveer 25% van de wereldwijde herbicidemarkt. Glyfosaat werd voor het eerst geïntroduceerd in 1974 onder de merknaam “Roundup” en wordt sindsdien wereldwijd verkocht als het actieve bestanddeel van honderden gewasbeschermingsmiddelen.
Hier vindt u meer informatie.
Wat is de Glyphosate Renewal Group?
De Glyphosate Renewal Group (GRG) is een verzameling van bedrijven die de EU-vergunning voor de werkzame stof glyfosaat in 2022 willen verlengen. Daartoe bundelen de bedrijven die lid zijn van de Glyphosate Renewal Group, hun middelen en inspanningen om een enkel dossier op te stellen met de wetenschappelijke studies en informatie over de veiligheid van glyfosaat.
Dit dossier werd voorgelegd aan de beoordelende lidstaten en de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) als onderdeel van de EU-regelgevingsprocedure om de vergunning voor glyfosaat en productie die glyfosaat bevatten te verlengen op de EU-markt.
Eind 2019 veranderde Glyphosate Task Force 2 zijn naam in GRG om verwarring met eerdere indieningen voor glyfosaat te voorkomen.
De leden van de GRG zijn Albaugh Europe SARL, Barclay Chemicals Manufacturing Ltd., Bayer Agriculture BV, QEMETICA Agricultural Solutions Poland S.A., Crop Alliance Unipessoal LDA., Nufarm GMBH & Co.KG, Sinon Corporation, Syngenta Crop Protection AG.
Welke soorten gewassen worden behandeld met glyfosaat?
Plantenplagen en onkruid vormen een uitdaging voor landbouwers sinds mensen gewassen begonnen te verbouwen. Onkruid concurreert met gewassen voor ruimte, water, voedingsstoffen en zonlicht. Veel onkruidsoorten kunnen gemakkelijk de helft van een hele oogst vernietigen. Zo kan kweekgras, dat vaak voorkomt op graanvelden in Europa, de opbrengst tot 60% doen dalen. Chemische onkruidbestrijdingsmethoden zijn altijd al beschouwd als een aantrekkelijke oplossing, omdat ze relatief kostenefficiënt en gebruiksvriendelijk zijn. Herbiciden hebben de afgelopen 60 jaar dan ook een belangrijke rol gespeeld bij onze productie van voedsel, voer, vezels en hernieuwbare energie.
Herbiciden die glyfosaat bevatten, worden als bladsprays gebruikt om onkruid te behandelen bij een breed scala aan akkerbouwgewassen. De belangrijkste gewassen die in Europa met glyfosaat worden behandeld, zijn granen, koolzaad, suikerbieten, aardappelen, wijnstokken, olijven, citrusvruchten en noten voor de renovatie van grasland. Behandelingen na de oogst gelden over het algemeen voor alle gewassen. In Duitsland worden bijvoorbeeld acht van de tien koolzaadvelden behandeld met glyfosaat-herbiciden.
Hier vindt u meer informatie.
Waarom werd de goedkeuring voor glyfosaat verlengd?
Op 2 december heeft de Europese Commissie Uitvoeringsverordening (EU) 2022/2364 aangenomen, waarbij de huidige goedkeuring van de werkzame stof glyfosaat met één jaar werd verlengd – tot 15 december 2023.
De verlenging volgde op de verklaringen van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) en het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) over de bijgewerkte tijdschema’s voor het herevaluatieproces in mei 2022.
Een dergelijke procedure is niet uniek voor glyfosaat; ze werd toegekend aan elke andere werkzame stof in de gewasbescherming die deze tijdelijke administratieve uitbreiding in de EU vereiste om de evaluatie te voltooien, zoals bepaald in artikel 17 van Verordening (EG) nr. 1107/20091 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen.
Klik hier om de tijdlijn te bekijken (in het Engels)
Voordelen
Waarom is glyfosaat nodig?
In verschillende Europese landen worden herbiciden op basis van glyfosaat gebruikt op bijna de helft van hun totale areaal. Door glyfosaat te gebruiken voor onkruidbestrijding konden landbouwers in Europa afzien van traditionele ploegmethoden of deze aanzienlijk verminderen. Conventionele grondbewerking door te ploegen is een energie-intensief proces dat tonnen koolstofdioxide uit de bodem uitstoot in de atmosfeer. Als landbouwers gedwongen worden terug te vallen op deze onkruidbestrijdingsmethoden, zullen de CO2-uitstoot en het verbruik van fossiele brandstoffen in Europa naar verwachting meer dan verdubbelen, terwijl de bodemerosie zesvoudig zou kunnen toenemen.
Recente casestudies door onderzoekers in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk voorspellen dat het verlies van glyfosaat een aanzienlijk effect zou hebben op de productiekosten van gewassen en ook een impact zou hebben op de internationale handel in verschillende Europese wintergewassen en suiker. De voedselprijzen zouden stijgen en het aandeel van de EU in de mondiale landbouwmarkt zou dalen. Men schat zelfs dat de gewasopbrengsten voor landbouwers met 5 tot 40% zouden dalen, afhankelijk van de regio, en het wereldwijde marktaandeel van verschillende EU-gewassen zou verminderen als glyfosaat niet langer beschikbaar was.
Een beperking van de beschikbaarheid van glyfosaat voor landbouwers zal naar verwachting ook negatieve gevolgen hebben voor het landgebruik, de biodiversiteit, broeikasgasemissies en waterkwaliteit.
Hier vindt u meer informatie.
Wat zijn de voordelen voor landbouwers om herbiciden op basis van glyfosaat te gebruiken?
Voor landbouwers bieden herbiciden op basis van glyfosaat een eenvoudige, flexibele en kostenefficiënte onkruidbestrijding, aangezien glyfosaat helpt om onkruid voor meerdere jaren te verwijderen. In tegenstelling tot verschillende andere herbiciden die werken tegen bepaalde soorten onkruid, is glyfosaat doeltreffend tegen alle onkruid, door zijn breedspectrum-werking. Glyfosaat gebruiken voordat het nieuwe gewas wordt geplant, biedt het potentieel om 30%-60% hogere oogsten te produceren voor veel van de belangrijkste gewassen in Europa, afhankelijk van de onkruidpopulatie en andere omstandigheden.
De werkzaamheid ervan als breedspectrum-onkruidverdelger heeft uiteindelijk het gebruik van ploegen als onkruidbestrijdingsmiddel verminderd, wat vruchtbare teelaarde blootstelt aan water- en winderosie. Sommige studies schatten dat ploegmethoden ongeveer twee keer zo duur en tijdrovend zijn als chemische onkruidbestrijding.
Hier vindt u meer informatie.
Zijn er ecologische voordelen verbonden aan het gebruik van glyfosaat?
Door een breed spectrum van onkruid en hun volledige wortelsystemen te bestrijden, heeft glyfosaat de noodzaak van het ploegen van de bodem geëlimineerd of verminderd. Dankzij deze beperkte grondbewerking kunnen landbouwers zaden van gewassen rechtstreeks in stoppelvelden planten.
Een groot deel van de landbouwgrond in Europa is vatbaar voor bodemerosie. Praktijken die de bodem minimaal verstoren, zijn duurzame alternatieven die de bodem helpen beschermen tegen aantasting en die de uitstoot van broeikasgassen en het energieverbruik verminderen. Verschillende belangrijke gewassen in Europa, waaronder maïs en suikerbieten, worden voornamelijk behandeld met deze praktijken in combinatie met glyfosaat. Dit maakt glyfosaat tot een populair middel voor veel landbouwers die besluiten deze bodembehoudpraktijken na te streven.
Hier vindt u meer informatie.